زبان تجارت و بازرگانی (کلمات رایج واردات و صادرات و گمرک)

در حوزه بازرگانی هم مانند بسیاری از حوزه‌ها به‌وفور اصطلاحات و واژگانی وجود دارد که اگر مشغول به کار بازرگانی باشید ناگزیر از آشنایی و استفاده از آنها خواهید بود.  آگاهی از اطلاعات و اصطلاحات بازرگانی بین المللی، امروزه برای افرادی که به فعالیت تجاری می پردازند به یک موضوع واجب تبدیل شده است. ما در ادامه اصطلاحات رایج بازرگانی مهم و ضروری را توضیح می‌دهیم.

·         اینکوترمز (INCOTERMS) یا شرایط تجارت بین الملل

در دهه 1930 میلادی اتاق بازرگانی بین المللی (ICC) مطالعاتی را در زمینه تفسیر اصطلاحات تجاری به عمل آورد و مقرراتی را برای تفسیر یکنواخت اصطلاحات بازرگانی بین المللی در سال 1936 برقرار نمود که به اینکوترمز معروف گشت. incoterms که در برگیرنده اصطلاحات بازرگانی بین المللی است در واقع تعیین کننده ضوابط بین خریدار و فروشنده در معاملات تجاری است که آخرین آن اینکوترمز 2000 می باشد که منتشر گردیده است.

·         کالای مرجوعی از اصطلاحات بازرگانی

کالای مرجوعی که به آن دوباره صدور هم می‌گویند کالاهایی است که یا به عنوان واردات کالا ی موقت به کشور وارد می‌شوند و در پایان مهلت ورود موقت برای اعاده از کشور، اظهار و تحت عنوان کالای مرجوعی شناخته می‌شوند یا به دلیل ممنوعیت یا غیرمجاز بودن تطبیق با استانداردهای اجباری ( برای آن دسته از کالاها که ورودشان مستلزم رعایت استاندارد اجباری است) یا به طور کلی عدم احراز شرایط , قابل ترخیص نیستند به همین لحاظ از کشور باید مرجوع شوند.

·         سود بازرگانی  (Commercial Profit)

علاوه بر حقوق گمرکی وجوهی نیز تحت عنوان سود بازرگانی طبق مصوب هیات وزیران به استناد قانون انحصار تجارت خارجی, قانون امور گمرکی و قانون مقررات صادرات و واردات از برخی کالاهای وارداتی اخذ می شود که به آن سود بازرگانی گفته می شود.

فلسفه وضع سود بازرگانی جدا از حقوق گمرکی صرفا به این لحاظ بوده که هرگاه دولت لازم بداند که به منظور حمایت از تولیدات یا صنایع کشور میزان آن را تغییر دهد، در حالیکه اگر این وجوه کلا در قالب حقوق گمرکی وصول می شود. بر طبق قانون می بایست مجلس آن را تعیین کند، لذا هر تغییر احتمالی آن مستلزم انجام مقدمات و طی تشریفات متداول و صرف زمان نسبتا زیادی است. در حالی که این وجوه ممکن است هر سال محتاج تغییر باشد لذا با تصویب هیات دولت, این تغییر با سهولت انجام می گیرد.

·         سازمان جهانی گمرک (Wco) چیست؟

Wco سازمانی بین المللی است که در کشور بلژیک بنیاد گذاری شده و یکی از فعالیت‌های آن رده بندی و ارزش گذاری کالاست. این سازمان با نام سازمان جهانی گمرک شناخته شده است. wco از سامانه هماهنگ شده کالا HS (تعرفه گمرکی) پشتیبانی می‌کند.

لازم به ذکر است تمامی کشور هایی که تابع سازمان هستند از سیستم تعرفه هماهنگ شده کالا HS بهره میبرند.

·         اظهارنامه گمرکی کالا (World Customs Organization)

این اصطلاح مربوط به زمانی است که وارد کننده یا صادر کننده قصد صادرات یا واردات کالای خود را داشته باشد و نیاز به ترخیص کالا دارد. در اینجا فرد باید کالای خود و ویژگی‌های آن را در فرم مربوطه وارد کند تا مسئولان گمرکی آن را بررسی کنند.

در واقع در اینجا صادر کننده یا وارد کننده جهت ترخیص کالا، آن را به زبان خود معرفی خواهد کرد. تمام کالاها برای ورود یا خروج از کشور باید دارای اظهارنامه گمرکی بوده و این سند یک الزام حقوقی برای فرد محسوب می‌شود یعنی مسئولیت اظهارنامه و مشخصات درج شده در آن بر عهده فرد خواهد بود.

·         پیش فاکتور      (Performa Invoice)

وقتی خریدار یا وارد کننده تصمیم دارند کالا و خدماتی را خرید کند بعد از تصمیم نهایی برای خرید باید از فروشنده درخواست کند تا پیش فاکتور را برای او ارسال نماید. پیش فاکتور دارای اعتبار مشخصی است که در این مدت خریدار تصمیم می‌گیرد برای ثبت و پرداخت تصمیم‌گیری کند.

تمام آنچه که در پیش فاکتور ثبت می‌شود باید در فاکتور نهایی نیز لحاظ شود و نباید تفاوت خیلی زیادی بین آن‌ها باشد مگر اینکه یکی از طرفین خریدار یا فروشنده به موارد ذکر شده در پیش فاکتور عمل نکند.

نکاتی که در صدور یک سند پیش فاکتور باید رعایت شود این است که پیش فاکتور در سربرگ‌های رسمی فروشگاه ثبت شده باشد و در آن نام خریدار و فروشنده به طور کامل ذکر شده باشد. در پیش فاکتور لازم است تا مشخصات دقیق تمام محصولات و کالاهای خریداری شده مانند نام، مدل، وزن کالا، قیمت آن، قیمت کل، شرایط بیمۀ محصولات، نحوۀ حمل و نقل، محل تحویل و تخلیه و نحوۀ تسویه حساب ثبت شود.

·         بیمه حمل و نقل

بیمه نامه یکی از اصطلاحات بازرگانی و گمرکی مهم به شمار می رود. سند بیمه نامه حمل و نقل کالا یا همان بیمه باربری، قراردادی است که بین شرکت های حمل و نقل کالا و متقاضی ارسال کالا تشکیل شده که تحت این قرارداد رسمی، شرکت های بیمه کننده متعهد می شوند در ازای دریافت حق بیمه باربری از سوی بیمه شدگان، در صورت وارد شدن خسارت به اموال و همچنین افراد ثالث، ضررهای به بار آمده را جبران نمایند.

در واقع، اگر در هنگام حمل کالا از مبدا به مقصد مورد نظر، آسیب های جدی به محموله وارد شود و سبب این شود که ضرر زیادی به وجود بیاید، بیمه نامه حمل و نقل کالا، با پوشش های مختلفی که ارائه نموده است می تواند هزینه های مرتبط با خسارات وارد شده را جبران کند.