دموراژ گمرکی چیست؟

اگر شما قصد دارید کالای خود را به خارج از کشور صادر کنید یا دستگاهی را برای خط تولید کارخانه خود از کشورهای خارجی تهیه کنید، باید برای انتقال کالای خود یک یا چند کانتینر اجاره کنید. شرکت‌های حمل و نقل که به وسیله‌ی کشتی محصولات مختلفی را بین کشورها جابه‌جا می‌کنند، معمولا کانتیرها را با زمان معینی به شرکت‌ها یا مالکین بار اجاره می‌دهند. اگر شما در مدت زمان تعهیین شده کانتینر را به شرکت‌های حمل و نقل دریایی تحویل ندهید باید مبلغی را به عنوان جریمه به آنها بپردازید که به آن دموراژ (Demurrage) گفته می‌شود.

هزینه دموراژ چیست؟

تجار و بازرگانانی که در زمینه واردات و صادرات کالا فعالیت می‌کنند باید برای حمل و انتقال محموله خود از مبدا به مقصد از کانتینرهایی که توسط شرکت‌های حمل و نقل ارائه می‌شوند، استفاده کنند. شرکت‌ های حمل و نقل بین المللی با تعیین زمان مشخصی کانتیرهای خود را اجاره می‌دهند و اگر در زمان تعیین شده کانتینر به شرکت عودت داده نشود، باید جریمه‌ای تحت عنوان دموراژ به شرکت حمل و نقل پرداخت شود. برخلاف تعریف دموراژ، اگر کانتینر زودتر از زمان مقرر به شرکت تحویل شود، دیسپچ اتفاق می‌افتد.

دیسپچ چیست؟

دیسپچ در نقطه مقابل دموراژ قرار دارد یعنی زمانی که محموله زودتر از فری‌تایم تخلیه یا بارگیری می‌شود. در صنعت حمل ونقل زمانی که کالا زودتر از موعد مقرر تخلیه یا بارگیری شود، طبق قراردادی که بین مالک کشتی یا کانتینر و اجاره‌ کننده آن تنظیم شده است، با در نظر گرفتن مدت زمان اضافه از فری‌تایم، مبلغی به عنوان پاداش به اجاره کننده پرداخت می‌شود. به عبارت دیگر مالک کشتی یا کانتینر بخشی از کرایه را به عنوان دیسپچ به اجاره کننده برمی‌گرداند.

ارتباط دیسپچ و دموراژ

برخلاف دموراژ که جریمه دیرکرد بود، دیسپچ پاداشی است که در‌صورت تحویل پیش از موعد کانتیتر، تخلیه و انجام امور ترخیص در گمرک سریع‌تر از زمان معین شده یا همان فری تایم، به صاحبان کالا و تجار داده می‌شود. همه قرار و مدارهای مربوط به حمل کالا، مسئولیت تاخیرها و دیرکردها، مسئولیت خسارت و سایر جزئیات باید در قرارداد بین خریدار و فروشنده به‌طور دقیق نوشته شود.

قوانین مربوط به تجارت بین‌الملل در مجموعه اصطلاحاتی ذکر شده که اینکوتِرمز گفته می‌شود. اینکوترمز (Incoterms) خلاصه شده عبارت سه کلمه‌ای International Commercial Terms، به معنای اصطلاحات تجاری بین‌الملل است. مسئولیت و تعهد خریدار و فروشنده (واردکننده و صادرکننده کالا)، در قواعد اینکوترمز آمده است.

دموراژ چگونه به وجود می‌آید؟

پس از خرید کالای خارجی، اگر حمل بار به صورت دریایی باشد، به کانتینر نیاز است. این کانتینر به صورت اجاره‌­ای در اختیار خریدار قرار می‌­گیرد و به محض تخلیه کالا، باید آن را عودت دهد.

با توجه به قرارداد منعقد شده بین خریدار کالا و شرکت حامل، یک بازه زمانی به اسم فری تایم برای عودت کانتینر مشخص می‌­گردد. پس از دریافت قبض انبار، اگر بازه زمانی مشخص شده (FREE TIME) به پایان برسد، جریمه (دموراژ) به صورت روز شمار شروع می‌شود.

فری تایم چیست؟

هنگامی که قصد دارید کانتینر را از شرکت حمل و نقل اجاره کنید، در زمان عقد قرار داد زمانی مشخص می شود که به آن فری تایم می گویند که توسط شرکت حمل و نقل تعیین می کند. فری تایم مدتی است که شما کانتینر را بدون پرداخت جریمه دیر کرد می توانید در اختیار داشته باشید. فری تایم را اصولا در دو زمان در نظر می گیرند. فری تایم در مبدا، زمانی که کانتینر خالی را به شما تحویل می دهند و تا زمانی که کانتینر پر را تحویل دهید و نوع دوم از زمانی در مقصد کانتینر پر را تحویل می گیرید و تا زمان انتقال به قسمت کانتیر های خالی محاسبه می شود.

معرفی بهترین روش‌های کاهش هزینه دموراژ

در ادامه پاسخ به سوال دموراژ گمرکی چیست، نیاز است که با نکاتی ساده در مورد نحوه جلوگیری از افزایش هزینه‌ آن آشنا شوید. این نکات عبارت‌اند از:

● برای ترخیص کالای مورد‌نظر خود با باربری‌های مطمئن و کاربلد هماهنگ کنید تا در تخلیه با مشکلی مواجه نشوید.

● همیشه برنامه‌ای جایگزین برای هر مرحله از جابه‌جایی و انتقال کالا داشته باشید.

● در رابطه با قوانین بندر و مراحل ترخیص کالا اطلاعاتی به‌روز و کامل داشته باشید و از کمک ترخیص کاران گمرکی بهره ببرید.

● باتوجه‌به شرایط فروش و تحویل بار، بندرگاه و مسیر مناسبی را انتخاب کنید.

● از سلامت و صحت جزئیات کالا با موارد توافق شده قبل از باربری مطمئن شوید.

● بندهای بارنامه را با‌دقت بررسی کنید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.

با درنظر گرفتن و لحاظ کردن موارد فوق می‌توانید امور گمرکی را راحت‌تر انجام داده و کانتینرها را در مدت زمان فری تایم و حتی قبل از آن به شرکت حمل‌ونقل تحویل دهید. به‌عنوان مثال می‌توانید با رعایت نکات ذکر شده تا حدی از پرداخت هزینه‌های گزاف دموراژ برای واردات مواد شیمیایی که عموما با تاخیرهای بسیاری مواجه می‌شود، جلوگیری کنید.